Άρθρο της Ειρήνης Ραϊδη, ψυχολόγου, ειδικευμένης στη συστημική και οικογενειακή θεραπεία
Από μικροί εκπαιδευόμαστε ώστε να βάζουμε τις ανάγκες, τις επιλογές μας και τα συναισθήματά μας σε δεύτερη μοίρα, προκειμένου να είμαστε «εντάξει» με τους κοινωνικούς και ηθικούς κανόνες, άρα και «καλοί» και «αγαπητοί». Μεγαλώνοντας, πλέον δε θυμόμαστε ποιοι πραγματικά είμαστε, τι πραγματικά θέλουμε, πώς πραγματικά νιώθουμε και συχνά έρχεται το σώμα μας να μας θυμίσει(με σωματικές ενοχλήσεις και συμπτώματα) ή η ψυχή μας (με συμπτώματα και μια αίσθηση ότι τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά) πως η καλά τακτοποιημένη ζωή μας είναι απλά η επιφάνεια. Γιατί κανείς δεν μπορεί να είναι υγιής και να αισθάνεται καλά, όταν δεν είναι ο εαυτός του, όταν έρχεται τελευταίος στη λίστα προτεραιοτήτων του, μετά από όλες τις υποχρεώσεις και τους ανθρώπους που πλαισιώνουν τη ζωή του.
Συζητώντας με πολλούς ανθρώπους, συνειδητοποιώ πόσο παρεξηγημένη είναι η έννοια του «βάζω σε προτεραιότητα τον εαυτό μου». Πολλοί θεωρούν ότι κάτι τέτοιο είναι εγωιστικό ή ότι με αυτό τον τρόπο θα είναι ελλιπείς στους υπόλοιπους ρόλους τους. Αυθόρμητα έρχεται το ερώτημα: Πώς μπορεί κάποιος να είναι καλός για τους άλλους αν δεν είναι πρώτα καλός για τον εαυτό του? Πώς γίνεται να είναι κανείς εντάξει στους ρόλους του ως σύζυγος, γονιός, φίλος, εργαζόμενος αν ο ίδιος δεν είναι εντάξει με τον εαυτό του? Και αντίστροφα : Πώς μπορεί να βοηθήσει ένας κλινήρης άρρωστος την οικογένειά του αφού δεν μπορεί καν να σταθεί στα πόδια του? Πώς μπορεί μια μάνα να εκπαιδεύσει την κόρη της να σέβεται τον εαυτό της και να πιστεύει στην αξία της, αν η ίδια δέχεται κακοποίηση από το σύζυγό της ή αν καταπιέζεται σε καθημερινή βάση? Πώς ένας εργαζόμενος θα αποδίδει στη δουλειά του αν δεν του αρέσει το αντικείμενο της εργασίας του?
Για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σωστή σειρά, πρέπει πρώτα να θέσουμε τα σωστά ερωτήματα . Καταρχάς τι σημαίνει πραγματικά το ότι βάζω τον εαυτό μου σε προτεραιότητα? Σημαίνει ότι:
γνωρίζω επαρκώς τον εαυτό μου (αυτογνωσία και αυτεπίγνωση)
αποδέχομαι τον εαυτό μου με τα προτερήματα και τα ελαττώματα του. Τον αγκαλιάζω.
σέβομαι το σώμα μου και τις ανάγκες του για φαγητό, ύπνο, ξεκούραση, καθαριότητα, ιατρική φροντίδα, άσκηση
σέβομαι τις επιλογές μου και τα θέλω μου
σέβομαι τα συναισθήματά μου
φροντίζω τον εαυτό μου με κάθε τρόπο γιατί με αυτόν περνάω όλη μου τη ζωή, είναι ο μόνος σίγουρος συνοδοιπόρος μου
φροντίζω τον εαυτό μου γιατί μόνο αν είμαι εγώ καλά, μπορώ να φροντίσω τους άλλους καλά και να εκπληρώσω με επιτυχία όλες τις υποχρεώσεις μου
φροντίζω τον εαυτό μου γιατί με το παράδειγμά μου, εκπαιδεύω τους γύρω μου να κάνουν το ίδιο, άρα να μη χρειάζονται τόσο τη βοήθεια και την υποστήριξή μου για να προχωρήσουν
φροντίζω τον εαυτό μου για να μην επιβαρύνω τους άλλους με τα προβλήματα που θα προέκυπταν από την ελλιπή αυτοφροντίδα μου (σωματικά, ψυχικά προβλήματα)
φροντίζω τον εαυτό μου γιατί πραγματικά νοιάζομαι πολύ και αγαπάω τους ανθρώπους γύρω μου.
Μπορεί κανείς να πει και να γράψει πολλά γι αυτό το θέμα και πάλι να μείνουν άλλα τόσα που δεν θα έχουν ειπωθεί ή γραφτεί. Η ουσία είναι όμως να αναρωτηθούμε και να προβληματιστούμε για το αν η «θυσία» μας στο βωμό των αγαπημένων μας και των υποχρεώσεών μας είναι η καλύτερη μας επιλογή ή ένας τρόπος να κρυβόμαστε από τον εαυτό μας και να ζούμε μέσα από τη ζωή των άλλων. Τελικά τι είναι εγωιστικό?
«Όταν άρχισα να αγαπώ τον εαυτό μου πραγματικά, απελευθερώθηκα από ό,τι δεν ήταν υγιές για μένα. Από φαγητά, άτομα, πράγματα, καταστάσεις και απ΄ότι με τραβούσε συνεχώς μακριά από τον ίδιο μου τον εαυτό. Στην αρχή το ονόμαζα «υγιή εγωισμό». Αλλά σήμερα ξέρω ότι είναι αυταγάπη.» είχε πει ο Τσάρλι Τσάπλιν με αφορμή τα 70α του γενέθλια, με τη σοφία και την εμπειρία μιας πλούσιας σε βιώματα ζωής.
Η αγάπη ξεκινά από τον ίδιο μας τον εαυτό.
Αγαπήστε τον και βάλτε τον σε προτεραιότητα.
